აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა სამინისტროს მიერ ბინათმესაკუთრეთა მხარდაჭერის პროგრამის ფარგლებში გამოცხადებულ საგრანტო კონკურსში გამოვლენილ იქნა გამარჯვებული ა(ა)იპ-საქველმოქმედო ჰუმანიტარული ცენტრი ,,აფხაზეთი''.
პროექტი ითვალისწინებს აფხაზეთიდან დევნილი თემის განსახლების ობიექტებში ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების ჩამოყალიბებას, შესაძლებლობების გაძლიერებას და ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობების ქსელის შექმნის მხარდაჭერას.

იმუნიზაციის პროცესის დაჩქარების მიზნით, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობა აქტიურად ჩაერთო კამპანიაში „ავიცრათ ერთმანეთისთვის“. კამპანიის ფარგლებში, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის ჩართულობით სოფელ ჭითაწყარში, „ევექსის“ კლინიკაში, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტში მცხოვრებ აფხაზეთიდან დევნილებს COVID-19-ის ვაქცინაცია ჩაუტარდათ.

იმუნიზაციის კამპანიაში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე რუსლან აბაშიძე, მთავრობის თავმჯდომარის მოადგილე ანზორ მარგიანი, აფხაზეთის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი ლევან ჩაკვეტაძე და აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა მინისტრი დავით ფაცაცია მონაწილეობდნენ.

ღონისძიების ფარგლებში დევნილებს მიეწოდათ ინფორმაცია ვაქცინების და იმუნიზაციის მნიშვნელობის შესახებ, ასევე გადაეცათ საინფორმაციო ბუკლეტები და სამედიცინო პირბადეები. მოსახლეობას ნებაყოფლობითი ანტიგენზე დაფუძნებული სწრაფი ტესტირება და ვაქცინაცია მაღალკვალიფიციურმა ექიმ-სპეციალისტებმა ჩაუტარეს. ვაქცინაციის ცენტრამდე დევნილების ტრანსპორტირება აფხაზეთიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა სამინისტრომ უზრუნველყო.

აფხაზეთის მთავრობის ორგანიზებით, იმუნიზაციის ფართომასშტაბიანი კამპანია და ვაქცინაციის სააგიტაციო ღონისძიებები, რომლებიც პანდემიასთან ბრძოლას ემსახურება, საქართველოს ყველა რეგიონში აქტიურად გაგრძელდება.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს მიერ მუზეუმ „ჰოლოზეუმში“ გამართულ „მოზაიკური აფხაზეთის“ ჩვენებას სტუდენტები და აფხაზეთის საჯარო სკოლების მოსწავლეებიც დაესწრნენ.

ახალგაზრდებს „მოზაიკურ აფხაზეთზე“ და საერთოდ მოზაიკის კულტურაზე ესაუბრნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრი ეკა ხოფერია და ქართული მოზაიკის განვითარებისა და მხარდაჭერის ფონდი ,,რიბირაბოს" თანადამფუძნებელი ნატალია ამირეჯიბი.

ფონდ „რიბირაბოს“ წარმომადგენლებმა მოსწავლეებს მოზაიკის მასტერკლასი ჩაუტარეს და მისი დამზადების უნიკალური ტექნოლოგია გააცნეს.

მოზარდების მიერ მასტერკლასის დროს დამზადებული ნიმუშები კი ღუმელში გამოწვის შემდეგ, ეკა ხოფერიას თქმით, სამინისტროში დაიდებს ბინას.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს ორგანიზებით მუზეუმ „ჰოლოზეუმში“, 3D ფორმატში, „აფხაზეთის მოზაიკის იმერსიული პროექციის ჩვენება“ გაიმართა.

ჩვენებაზე წარმოდგენილი იყო ცნობილი ქართველი მხატვრისა და მოქანდაკის ზურაბ წერეთლის (ბიჭვინთის დასასვენებელი სახლის ეზო - „თევზები“, „ნატვრის ხე“, „მზე“, „ფრინველები“), მხატვრების - ზაზა ციციშვილის, გიორგი ჩახავას, ნოდარ მალაზონიასა და ზურაბ კაპანაძის (ავტობუსის გაჩერებები ახალ ათონში, ალახაძიში, გაგრასა და ბზიფის გზატკეცილზე, შენობების ფასადები, „მზის საათი ძველი გაგრის სანაპიროზე“) მოზაიკური კომპოზიციები და პანოები აფხაზეთის მთელ ტერიტორიაზე.

ღონისძიებას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე რუსლან აბაშიძე, აფხაზეთის განათლებისა და კულტურის მინისტრი ეკა ხოფერია, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის პირველი მოადგილე ეკატერინე დგებუაძე, განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის მოადგილე ნუნუ მიცკევიჩი, საქართველოს პარლამენტის დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე ბექა ოდიშარია, საქართველოში აკრედიტებული დიპლომატიური მისიების ხელმძღვანელები და წარმომადგენლები ესწრებოდნენ.

პროექტის მიზანია აფხაზეთში არსებული ანტიკური ეპოქისა და საბჭოთა პერიოდის მონუმენტური ხელოვნების ნიმუშების (მოზაიკური კომპოზიციებითა და პანოებით) დაცვა, შენახვა და პოპულარიზაცია.

სესიაზე განიხილეს შემდეგი კანონპროექტი:
„აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“ ,,აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე’’ აფხაზეთის ა/რ კანონის პროექტი;
„აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ქონების შესახებ“ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ აფხაზეთის ა/რ კანონის პროექტი;
„აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის სავაჭრო-სამრეწველო პალატის შესახებ“ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე“ აფხაზეთის ა/რ კანონის პროექტი.
აღნიშნული კანონპროექტები მიზნად ისახავს აფხაზეთის ა/რ კანონმდებლობაში არსებული ხარვეზის აღმოფხვრას, ფუნქციებისა და ამოცანების შესაბამისად სამინისტროს ჩამოყალიბებას აფხაზეთის ფინანსთა და ეკონომიკის სამინისტროს სახით.
აღნიშნული კანონპროექტების მიღებას უმაღლესი საბჭოს წევრებმა ერთხმად დაუჭირეს მხარი.

აფხაზეთის ფინანსთა და დარგობრივი ეკონომიკის მინისტრის მოადგილე, გიორგი ჯინჭარაძე და სამინისტროს სსიპ - ,,პროგრამებისა და სერვისები“-ს განვითარების სააგენტოს ხელმძღვანელი, ვასილ ბაბუნაშვილი სამომავლო თანამშრომლობისთვის ქუთაისის საერთაშორისო უნივერსიტეტს სტუმრობდნენ.

გიორგი ჯინჭარაძე და ვასილ ბაბუნაშვილი უნივერსიტეტის კანცლერს, მაგდა მაღრაძესა და ადამიანური რესურსების განვითარების მენეჯერს, ნინო თვალთვალაძეს შეხვდნენ. შეხვედრისას მხარეებმა ისაუბრეს სამინისტროსა და უნივერსიტეტის საქმიანობის ძირითადი მიმართულებების, ახალგაზრდების მხარდასაჭერად მიმდინარე და დაგეგმილი პროექტების შესახებ. ასევე, იმსჯელეს სამომავლო თანამშრომლობის ფარგლებში, სამინისტროს მიერ პროგრამებისა და პროექტების შემუშავების პროცესში უნივერსიტეტის შესაძლო ჩართულობაზე.

მევლუდ ჯაჭვლიანმა, ზემო აფხაზეთში აფხაზეთის ა.რ. მთავრობის წარმომადგენლობის ხელმძღვანელი, ზემო აფხაზეთში აფხაზეთის ა.რ. მთავრობის წარმომადგენლობის პროგრამის ფარგლებში სოციალურად დაუცველი ოჯახებიდან ერთ წლამდე და ერთიდან ორ წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის პროდუქტების და ჰიგიენის საგნების მიწოდების მიზნით, ქ. ქუთაისში და ქ. წყალტუბოში მცხოვრებ ზემო აფხაზეთიდან დევნილ ბავშვებს  ვაუჩერი გადასცა.

 აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლეს საბჭოში პროექტის - „აფხაზეთის ოკუპირებულ ტერიტორიაზე არსებული უძრავი ქონების აღწერა“ პრეზენტაცია გაიმართა.

 სოციოლოგიურ კვლევაში, რომელიც განხორციელდა არასამთავრობო ორგანიზაცია კონფლიქტის ზონებიდან მოქალაქეთა კერძო საკუთრების დაცვისა და სოციალურ-ეკონომიკური რეაბილიტაციის კავშირის „ფენიქსი-სოხუმი“-ს მიერ ა/წ ივლის-სექტემბერში, გამოკითხვის ობიექტს ძირითადად წარმოადგენდნენ დევნილები - იძულებით გადაადგილებული პირის სტატუსის მქონე მესაკუთრეები ან მათი კანონიერი მემკვიდრეები. კვლევა ჩატარდა სამეგრელოს, იმერეთის რეგიონებში და ასევე ქ. თბილისში.

ორგანიზაციის წარმომადგენელთა განცხადებით, კვლევის ძირითად მიზანს წარმოადგენდა დევნილთა და იძულებით გადაადგილებულ პირთა უმრავლესობის აზრის გამოხატვა მათ საცხოვრებელსა და მიწაზე საკუთრების დამადასტურებელი დოკუმენტების გაცემის აუცილებლობის შესახებ და საერთაშორისო სასამართლოებში ამ დოკუმენტების სტატუსისადმი მათი დამოკიდებულება. ამასთან, კვლევის მნიშვნელოვან საგანს წარმოადგენდა ამ პრობლემისადმი აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ადგილობრივი და რეგიონული ლეგიტიმური სტრუქტურების როლის, ფუნქციებისა და პასუხისმგებლობის გაცნობიერება.

პრეზენტაციას, რომელიც სოციალური ქსელების მეშვეობით პირდაპირ ეთერში გადაიცემოდა, უძღვებოდა აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე ჯემალ გამახარია.

შეკრებილი საზოგადოებრიობის წინაშე პროექტის მიზნებსა და ამოცანებზე ვრცლად ისაუბრა არასამთავრობო ორგანიზაცია „ფენიქსი-სოხუმი“-ს პროექტების კოორდინატორმა ალექსანდრე თურქიამ.

ღონისძიებას ესწრებოდნენ აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს დეპუტაცია, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრი იუსტიციისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის საკითხებში ნანა გაბელია, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა  მინისტრის პირველი მოადგილე გურამ მისაბიშვილი,  ამავე სამინისტროს ადმინისტრაციული დეპარტამენტის უფროსი დავით ჭედია და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს წარმომადგენლები.

მოხსენებებით წარსდგნენ არასამთავრობო ორგანიზაცია „ფენიქსი-სოხუმის“ ხელმძღვანელი იური თურქია, აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის კაბინეტის წევრი ირაკლი დბარი, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს წარმომადგენელი მამუკა ჟვანია. გაიმართა საქმიანი დისკუსია, რომელშიც აქტიური მონაწილეობა მიიღეს უმაღლესი საბჭოს წევრებმა ნუგზარ მგალობლიშვილმა, ელგუჯა გვაზავამ, ანზორ წოწონავამ, რაისა ქარაიამ, თემურ მჟავიამ, ასევე მოწვეულმა სტუმრებმა.

ღონისძიების დასასრულს დამსწრე საზოგადოებას შემაჯამებელი სიტყვით მიმართა აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ ჯემალ გამახარიამ. მან მადლობა გადაუხადა ორგანიზაციის წარმომადგენლებს გაწეული მუშაობისთვის. მისი თქმით, „კვლევა გვიჩვენებს, რომ აღნიშნული თემა ძალიან აქტუალურია დევნილი მოსახლეობისთვის. ამასთან, ამ საკითხთან დაკავშირებით უმაღლეს საბჭოში შექმნილია ორი დოკუმენტი, რომლებიც უკვე გადაგზავნილია საქართველოს მთავრობასა და საქართველოს პარლამენტში შესაბამისი რეაგირებისათვის. რაც ყველაზე მთავარია მუშაობა დაწყებულია და იგი არ შეწყდება“. „ხოლო მოსაზრება, თითქოს ქონების რეგისტრაციის შემდეგ დევნილები გაყიდიან ამ ქონებას - ცილისწამებაა. რუსეთი ითხოვს ამ ქონების შესყიდვის უფლების მინიჭებას, თუმცა ჩვენ მათ ამის უფლება არ უნდა მივცეთ“ - განაცხადა ჯემალ გამახარიამ. ამასთან, იგი ვერ ხედავს წინაპირობას, თუ რატომ არ უნდა ჰქონდეთ დევნილებს საკუთარ ქონებაზე რეგისტრაციის უფლება. 

სოხუმის მოზარდ მაყურებელთა პროფესიულმა სახელმწიფო თეატრმა ,,თეთრმა ტალღამ'' ნოდარ დუმბაძისა და გურამ ოდიშარიას მოთხრობების მიხედვით დადგმული სპექტაკლი „გამარჯობა, სოხუმო“  წყალტუბოში, ხონში, სენაკში, ზუგდიდსა და ჭუბერში წარმოადგინა.

თეატრ „თეთრი ტალღის“ საგასტროლო ტურნე სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონში საქართველოს კულტურის, სპორტისა და ახალგაზრდობის სამინისტროს კონკურსის - ,,კულტურის სექტორში თავისუფალი პროექტების ხელშეწყობა" - ფარგლებში შედგა.

სპექტაკლს როგორც ადგილობრივი, ასევე აფხაზეთიდან დევნილი მოსახლეობა დაესწრო.  დამსწრე მოზარდებს კი აფხაზეთის კულტურის, სპორტის და ახალგაზრდულ საქმეთა სააგენტოს წარმომადგენლებმა   საახალწლო საჩუქრები დაურიგეს.

აფხაზეთის ფინანსთა და დარგობრივი ეკონომიკის სამინისტროს მხარდაჭერით, ხუთმა დევნილმა ,, მცირე ბიზნესის გენერირებისა და მატერიალური მხარდაჭერის პროგრამის’’ ფარგლებში, პროფესიული გადამზადების კურსი ესთეტიკის აკადემია „კურაჟში“ გაიარა. კურსის მონაწილეებს შესაბამისი სერტიფიკატები აფხაზეთის ფინანსთა და დარგობრივი ეკონომიკის მინისტრმა, ლევან თევზაიამ და ,,საერთაშორისო ინიციატივა განვითარებისა და თანადგომისათვის’’ ხელმძღვანელმა ვახტანგ ფოჩხუამ გადასცეს. მინისტრმა ახალგაზრდებს პროფესიული პროგრამაში აქტიური ჩართულობისთვის მადლობა გადაუხადა და სამომავლო საქმიანობაში წარმატებები უსურვა. პროგრამის მიზანია დევნილი ბენეფიციარების სხვადასხვა პროფესიული მიმართულებით გადამზადება და მათი დასაქმების ხელშეწყობა. შეხვედრას მინისტრის მოადგილეები ესწრებოდნენ.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოადგილე ანზორ მარგიანი, აფხაზეთის მთავრობის წევრებთან ერთად, 90-იან წლებში განვითარებული ტრაგიკული მოვლენების დროს დაღუპული პირების სამოქალაქო პანაშვიდს დაესწრო, კიდევ ერთხელ მიუსამძიმრა გადმოსვენებულთა ოჯახებს და პატივი მიაგო დაღუპულების ხსოვნას.

სამების საკათედრო ტაძარში იმყოფებოდნენ საქართველოს პრეზიდენტი სალომე ზურაბიშვილი, საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე კახაბერ კუჭავა, შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი თეა ახვლედიანი, საქართველოს აღმასრულებელი და საკანონმდებლო ხელისუფლების წარმომადგენლები, ვეტერანები და დევნილი საზოგადოება.

8 იდენტიფიცირებული ცხედრის (5 სამხედრო პირი, 3 მშვიდობიანი მოქალაქე) გადმოსვენება შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრის აპარატის და წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის ერთობლივი ძალისხმევით, ორმხრივი, ქართულ-აფხაზური საკოორდინაციო მექანიზმის ფარგლებში გახდა შესაძლებელი.

დაღუპულთა სამოქალაქო პანაშვიდი სამების საკათედრო ტაძარში ორი დღის განმავლობაში მიმდინარეობდა. გადმოსვენებული 4 მებრძოლის ნეშტი დღეს დიღმის ძმათა სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა-დევნილთა მინისტრი დავით ფაცაცია, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისთვის ბრძოლაში დაღუპული მებრძოლების, დიღმის ძმათა სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალვის ცერემონიალს დაესწრო.
სამხედრო პატივით დაკრძალვის ცერემონიალს ესწრებოდნენ შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში საქართველოს სახელმწიფო მინისტრი თეა ახვლედიანი, საქართველოს საკანონმდებლო ხელისუფლების წარმომადგენლები, ვეტერანები და დევნილი საზოგადოება.
8 იდენტიფიცირებული ცხედრის (5 სამხედრო პირი, 3 მშვიდობიანი მოქალაქე) გადმოსვენება შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრის აპარატის და წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის ერთობლივი ძალისხმევით, ორმხრივი, ქართულ-აფხაზური საკოორდინაციო მექანიზმის ფარგლებში გახდა შესაძლებელი.
დაღუპულთა სამოქალაქო პანაშვიდი სამების საკათედრო ტაძარში ორი დღის განმავლობაში მიმდინარეობდა. გადმოსვენებული 4 მებრძოლის ნეშტი დღეს დიღმის ძმათა სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.

ჟენევაში საერთაშორისო მოლაპარაკებების 55-ე რაუნდი გაიმართა. საქართველოს დელეგაციას საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე ლაშა დარსალია ხელმძღვანელობდა. სამუშაო ჯგუფის შეხვედრებში აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე რუსლან აბაშიძე და აფხაზეთის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის მინისტრი ლევან ჩაკვეტაძე მონაწილეობდნენ.

მოლაპარაკებების ფარგლებში განხილვის მთავარ თემებს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გაძლიერებული დე-ფაქტო ანექსიის პროცესი, უკანონოდ დაკავებული საქართველოს მოქალაქეების, მათ შორის, ირაკლი ბებუას გათავისუფლება და საოკუპაციო ხაზზე თავისუფალი გადაადგილების უზრუნველყოფა წარმოადგენდა.

საქართველოს დელეგაციამ განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა რუსეთის მხრიდან აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების ფაქტობრივი ანექსიის მიმართულებით გააქტიურებულ ნაბიჯებზე. ამ კონტექსტში მწვავედ დაისვა ერთიანი სოციალურ-ეკონომიკური სივრცის შექმნის „პროგრამის” განხორციელებისა და საოკუპაციო რეჟიმებთან ბოლო პერიოდში დადებული ე.წ. შეთანხმებების საკითხი, რომელთა მიზანი საქართველოს ოკუპირებული რეგიონების რუსეთის სამხედრო, პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სოციალურ სისტემაში შთანთქმაა. საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელმა ხაზი გაუსვა, რომ აღნიშნული დესტრუქციული ნაბიჯები საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის წინააღმდეგაა მიმართული და ევროპაში სუვერენული სახელმწიფო საზღვრების ძალისმიერი გზით ცვლილების მორიგ უკანონო მცდელობას წარმოადგენს.

საქართველოს წარმომადგენლებმა მწვავედ დასვეს რუსეთის მიერ 2008 წლის 12 აგვისტოს ევროკავშირის შუამავლობით დადებული ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების შეუსრულებლობის საკითხი. მათ ყურადღება გაამახვილეს ოკუპირებული ტერიტორიების გამალებულ მილიტარიზაციაზე, უკანონო სამხედრო წვრთნებსა და საქართველოს საჰაერო სივრცის დარღვევებზე, ასევე, რუსეთის უსაფრთხოების ფედერალური სამსახურის წარმომადგენელთა მიერ საოკუპაციო ხაზზე მავთულხლართებისა და ხელოვნური ბარიერების აღმართვაზე. საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელმა აღნიშნა, რომ მოსკოვის პროვოკაციული განცხადებები საოკუპაციო ხაზზე ე.წ. დელიმიტაცია-დემარკაციის განხორციელების თაობაზე ადგილზე ვითარების დესტაბილიზაციისკენაა მიმართული. ქართველი მონაწილეების მხრიდან აღინიშნა აგრეთვე, რომ სოფელ ჩორჩანასთან მიმდინარე მცოცავი ოკუპაცია მზარდ რისკებს ქმნის კონფლიქტის ფართო ესკალაციის მიმართულებით.

საქართველოს დელეგაციის წევრებმა ვრცლად ისაუბრეს ადგილობრივი მოსახლეობის უსაფრთხოების გამოწვევებზე და მნიშვნელოვანი ყურადღება დაუთმეს საქართველოს მოქალაქეების უკანონო დაკავებისა და გატაცების პრაქტიკას. ქართველმა მონაწილეებმა კვლავაც მწვავედ დასვეს ირაკლი ბებუას წინაპირობების გარეშე, დაუყოვნებლივ გათავისუფლების თემა და ხაზი გაუსვეს საკითხის ჰუმანიტარული მიდგომის საფუძველზე გადაჭრის აუცილებლობას.

საქართველოს დელეგაციამ კვლავ მოითხოვა დავით ბაშარულის, გიგა ოთხოზორიასა და არჩილ ტატუნაშვილის მკვლელობის საქმეებზე მართლმსაჯულების აღსრულება და ისაუბრა აფხაზეთის რეგიონში უკანონოდ განთავსებულ რუსეთის სამხედრო ბაზაზე ირაკლი კვარაცხელიას გარდაცვალების საკითხზე.

მოლაპარაკებებზე დეტალურად იქნა განხილული საქართველოს აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონებში ადამიანის უფლებების კუთხით არსებული რთული ვითარება და ქართველთა ეთნიკური დისკრიმინაციის საკითხები. კვლავაც მწვავედ დაისვა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ქართველების უცხოელებად დარეგისტრირება, საბავშვო ბაღებსა და სკოლებში მშობლიურ ენაზე განათლების აკრძალვა და კერძო საკუთრების უფლების ხელყოფის თემა. ხაზი გაესვა გალისა და ახალგორის რაიონების, აგრეთვე, კოდორის ხეობის მოსახლეობის მძიმე მდგომარეობას და მათი ფუნდამენტური უფლებებისა და თავისუფლებების დაცვის აუცილებლობას.

საქართველოს დელეგაციის მხრიდან განსაკუთრებული აქცენტი გაკეთდა ცხინვალის რეგიონის მიმართულებით საოკუპაციო ხაზის 2 წლის განმავლობაში ჩაკეტვისა და ახალგორის რაიონის მოსახლეობის იზოლაციის უაღრესად მძიმე შედეგებზე. აღინიშნა, რომ ახალგორის რაიონში შექმნილმა ჰუმანიტარული კრიზისმა ადგილობრივი მოსახლეობის მიერ საკუთარი სახლების დატოვება და რაიონის დაცარიელება გამოიწვია. ხაზი გაესვა ორივე რეგიონში დაკეტილი ე.წ. გადასასვლელი პუნქტების უპირობოდ გახსნისა და თავისუფალი გადაადგილების უზრუნველყოფის აუცილებლობას.

საქართველოს დელაგაციამ ისაუბრა ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებებში „ქალების, მშვიდობისა და უსაფრთხოების“ (WPS) დღის წესრიგის გაძლიერების საჭიროებაზე, რათა შესაძლებელი გახდეს ინკლუზიური სამშვიდობო პროცესის ხელშეწყობა.

საგნობრივი განხილვა შედგა საერთაშორისო მოლაპარაკებების ფორმატების ეფექტიანად გამოყენების გზებზე, მათ შორის, 3 წლის განმავლობაში შეჩერებული გალის ინციდენტების პრევენციისა და მათზე რეაგირების მექანიზმის ფუძემდებლური პრინციპების დაცვით აღდგენაზე. საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელმა იმედი გამოთქვა, რომ რუსეთისა და სოხუმის საოკუპაციო რეჟიმის წარმომადგენლები კონსტრუქციულ მიდგომას გამოიჩენენ და შესაძლებელს გახდიან ამ მნიშვნელოვანი ფორმატის შეხვედრების შეყოვნების გარეშე განახლებას.

მოლაპარაკებების ფარგლებში, აღინიშნა საქართველოს ოკუპირებულ რეგიონებში ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის (EUMM) შესვლის და მანდატის საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე განხორციელების აუცილებლობა.

მოლაპარაკებებზე განხილულ იქნა დღის წესრიგის მთავარი თემები, როგორიცაა ძალის არგამოყენება და უსაფრთხოების საერთაშორისო მექანიზმები. ლაშა დარსალიამ აღნიშნა, რომ საქართველომ არაერთხელ დაადასტურა ძალის არგამოყენების ვალდებულება და მას პირნათლად ასრულებს. ამასთან, საქართველოს დელეგაციის ხელმძღვანელმა ოკუპირებულ ტერიტორიაზე გააქტიურებული მილიტარიზაცია, აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების რფ-ის სამხედრო სისტემაში ინტეგრაცია ისევე, როგორც რუსეთის უსაფრთხოების სამსახურების მიერ საოკუპაციო ხაზზე მიმდინარე უკანონო ე.წ. ბორდერიზაცია და საქართველოს მოქალაქეების გატაცებები მოსკოვის მიერ საქართველოს წინააღმდეგ ძალის გამოყენებად და ძალის გამოყენების მუქარად შეაფასა. ამ კონტექსტში მან ხაზგასმით აღნიშნა რუსეთის მიერ ძალის არგამოყენების ვალდებულების დადასტურებისა და იმპლემენტაციის აუცილებლობა. ქართველმა მონაწილეებმა მოითხოვეს საქართველოს ტერიტორიიდან რუსეთის საოკუპაციო ძალების უპირობო გასვლა და ადგილზე უსაფრთხოების საერთაშორისო მექანიზმების შექმნა, 2008 წლის 12 აგვისტოს ევროკავშირის შუამავლობით დადებული ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმებით აღებული ვალდებულებების სრულად შესრულებით.

რუსეთისა და მისი საოკუპაციო რეჟიმების წარმომადგენლების დესტრუქციული პოზიციის გამო, დისკუსია კვლავ ვერ შედგა მოლაპარაკებების დღის წესრიგის ერთ-ერთ უმთავრეს საკითხზე - ოკუპირებული ტერიტორიებიდან ეთნიკური წმენდის შედეგად გამოდევნილი იძულებით გადაადგილებული პირებისა და ლტოლვილების საკუთარ სახლებში უსაფრთხო და ღირსეულ დაბრუნებაზე. საკითხის განხილვის დაწყებისთანავე მონაწილეებმა მოსკოვიდან, სოხუმიდან და ცხინვალიდან თემის პოლიტიზირება მოახდინეს და მოლაპარაკებები დატოვეს.

ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების ფარგლებში გაიმართა მედიცინის სფეროს ექსპერტთა ტექნიკური შეხვედრა კორონავირუსის (COVID-19) პანდემიასთან დაკავშირებულ თემებზე. ამასთან, მოლაპარაკებების ფარგლებში გაიმართა სამუშაო ქვე-ჯგუფის შეხვედრა გადაადგილების თავისუფლების საკითხებზე, რა დროსაც მონაწილეებმა მოსაზრებები გაცვალეს კონფლიქტის შედეგად დაზარალებული მოსახლეობის კონკრეტულ საჭიროებებზე.

ქართველმა მონაწილეებმა მადლობა გადაუხადეს ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებების თანათავმჯდომარეს, სამხრეთ კავკასიაში ეუთოს სპეციალურ წარმომადგენელს, ანიკა სოდერს სამშვიდობო მოლაპარაკებების პროცესში გაწეული ძალისხმევისთვის და წარმატება უსურვეს მას მომავალ საქმიანობაში.

მოლაპარაკებების მორიგი რაუნდი 2022 წლის 29-30 მარტს გაიმართება.

ჟენევის საერთაშორისო მოლაპარაკებები შექმნილია 2008 წლის 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმების საფუძველზე. დისკუსიები მიმდინარეობს ორი სამუშაო ჯგუფის ფარგლებში, სადაც მოლაპარაკებების მონაწილეები ინდივიდუალური სტატუსით არიან წარმოდგენილი. პირველი სამუშაო ჯგუფის ფარგლებში განიხილება საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის საკითხები, ხოლო მეორე სამუშაო ჯგუფში - აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონებში ადამიანის უფლებებისა და ჰუმანიტარული კუთხით არსებული მდგომარება, ასევე იძულებით გადაადგილებულ პირთა და ლტოლვილთა საკუთარ საცხოვრებელ სახლებში უსაფრთხო და ღირსეულ დაბრუნებასთან დაკავშირებული საკითხები. მოლაპარაკებები იმართება ევროკავშირის, გაერო-სა და ეუთო-ს თანათავმჯდომარეობით და საქართველოს, რუსეთის ფედერაციისა და ამერიკის შეერთებული შტატების მონაწილეობით. სამუშაო ჯგუფის შეხვედრებს ესწრებიან აგრეთვე ყოფილი სამხრეთ ოსეთის ავტონომიური ოლქის დროებითი ადმინისტრაციის ხელმძღვანელი და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარე ისევე, როგორც ცხინვალისა და სოხუმის საოკუპაციო რეჟიმების წარმომადგენლები.

აფხაზეთის ფინანსთა და დარგობრივი ეკონომიკის მინისტრმა, ლევან თევზაიმ, მოადგილეებთან და „საერთაშორისო ინიციატივა განვითარებისა და თანადგომისათვის“ ხელმძღვანელთან, ვახტანგ ფოჩხუასთან ერთად, კონკურსში ,,ჩვენი დროის გმირები“ გამარჯვებულ დევნილ ახალგაზრდებს, თამაზ ნადარეიშვილის, ლორიკ მარშანიას, გურამ გაბესკირიასა და მიხეილ ჯინჭარაძის სახელობის დამადასტურებელი სერთიფიკატები გადასცა. მინისტრმა ახალგაზრდებს კონკურსში გამარჯვება მიულოცა, მათ აქტიური მონაწილეობისათვის მადლობა გადაუხადა და წარმატებები უსურვა. ,,მისასალმებელი და სასიხარულოა, რომ ასეთ კონკურსებში აქტიურად მონაწილეობს ახალგაზრდა თაობა და მათი მხრიდან ჩართულობის მაღალი ინტერესია. აღნიშნული კონკურსი ემსახურება, არა მხოლოდ ახალგაზრდების წახალისებასა და მოტივაციის გაზრდას, არამედ იმ ადამიანების შესახებ ცნობადობის ამაღლებას, რომლებმაც საქრთველოს უახლოეს ისტორიაში მნიშვნელოვანი კვალი დატოვეს.’’-განაცხადა ლევან თევზაიამ. კონკურსის ფარგლებში მაღალი აკადემიური მოსწრების გარდა, ახალგაზრდები მათი ნაშრომის - „ესსეს“ საფუძველზე შეფასდნენ. პროგრამა ა(ა)იპ-მა „საერთაშორისო ინიციატივა განვითარებისა და თანადგომისათვის“ განახორციელა.