აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობამ სოხუმის კონსტანტინე გამსახურდიას სახელობის სახელმწიფო დრამატულ თეატრს საკუთრებაში ოფისი და სარეპეტიციო დარბაზი გადასცა. უჭეროდ დარჩენილმა თეატრმა, 24 წლიანი დევნილობის შემდეგ,  აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის სამინისტროს შენობაში დაიდო ბინა. ამ მოვლენის აღსანიშნავად  თეატრის ახალი ოფისისა და სარეპეტიციო დარბაზის პრეზენტაცია გაიმართა.

პრეზენტაციას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრი დიმიტრი ჯაიანი, საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის მოადგილე მანანა ბერიკაშვილი, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები, თეატრმცოდნეები, თეატრების სამხატვრო ხელმძღვანელები, რეჟისორები და მსახიობები დაესწრნენ.

1993 წლიდან მოყოლებული სოხუმის თეატრი სხვადასხვა დროს შეკედლებული იყო რუსთაველის, მარჯანიშვილის, სამეფო უბნის, თავისუფალ და ახმეტელის თეატრებში. ამიერიდან კი ის საკუთარ შენობაში გააგრძელებს საქმიანობას.

საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ   სოხუმის საკათედრო ტაძარს (ქ. სოხუმი, 4 მარტის/ლესელიძის ქუჩა) უძრავი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი მიანიჭა.

სოხუმის საკათედრო ტაძარს ეს სტატუსი აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს კულტურულ ფასეულობათა დაცვის სამსახურის მიერ საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულ სააგენტოს შესაბამის საბჭოსადმი წერილობითი  მიმართვისა  და მომზადებული სააღრიცხვო ბარათის საფუძველზე მიენიჭა. კვლევის შედეგად აღმოჩნდა, რომ  ქ. სოხუმის საკათედრო ტაძარი ამ დრომდე არ იყო შეტანილი საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა ნუსხაში. ამგვარი კვლევა კვლავაც გრძელდება და სავარაუდოდ, კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი აფხაზეთში მდებარე კიდევ არაერთ ძეგლს მიენიჭება.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს ვალერი არქანიას სახელობის არტ-გალერეაში აფხაზეთიდან დევნილი წარმატებული სპორტსმენები და სპორტის მუშაკები აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს საპატიო სიგელებითა და სამახსოვრო საჩუქრებით დააჯილდოვეს.

დაჯილდოების ცერემონიალს უძღვებოდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა სამსახურის უფროსი ვიტალი ბენდელიანი.

საპატიო სიგელებით დაჯილდოვდნენ: ამირან ზუხბაია, მურად ანჯაფარიძე, გოდერძი შურღაია, ლევან ცაგურია, ამირან ბიწაძე, ავთო გახოკიძე, ლია ქაჯაია, ირმა ხეცურიანი, ნათია ფრუიძე, ანა მაისურაძე და ირაკლი ცხოვრებაშვილი და სხვ.

აფხაზეთიდან დევნილ წარმატებულ სპორტსმენებსა და სპორტის მუშაკებს სიგელები გადასცეს აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარმემ ელგუჯა (გია) გვაზავამ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრმა დიმიტრი ჯაიანმა და საქართველოს ეროვნული ოლიმპიური კომიტეტის ვიცეპრეზიდენტი ელგუჯა ბერიშვილმა. დაჯილდოების ცერემონიალს ასევე ესწრებოდნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის წევრები, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები და ვეტერანი სპორტსმენები.

დაჯილდოება აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა სამსახურის 2016 წლის ქვეპროგრამის „ვეტერან სპორტსმენთა და სპორტის მუშაკთა დაჯილდოება“ ფარგლებში მოეწყო.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროსთან არსებულ ვალერი არქანიას სახელობის არტ-გალერეაში პოეტ ეთერ სამხარაძე-ჯღამაძის ლექსების კრებულის პრეზენტაცია გაიმართა. კრებული პოეტის ხსოვნის უკვდავსაყოფად აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს ხელოვნებისა და მიმდინარე ღონისძიებების სამსახურის ქვეპროგრამის „ბეჭვდითი გამოცემების“ ფარგლებში გამოიცა.

პრეზენტაციას უძღვებოდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრი დიმიტრი ჯაიანი, რომელმაც ერთხელ კიდევ შეახსენა დამსწრეთ, როგორ დახვრიტეს ქართველი პოეტი ქალი მეუღლესთან ერთად სოხუმში მხოლოდ მისი ეროვნული სულისკვეთებისა და სამშობლოს ერთგულების გამო. ეთერ სამხარაძე-ჯღამაძეზე, როგორც შესანიშნავ პოეტსა და მოქალაქეზე ასევე ისაუბრეს 
 აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა ვახტანგ ყოლბაიამ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ ელგუჯა (გია) გვაზავამ, რუსთაველის პრემიის ლაურეატმა, პოეტმა გენო კალანდიამ, მუსიკოსმა ია მაისაიამ, მწერალმა ციალა არდაშელიამ, ეთერ სამხარაძე-ჯღამაძის მშობლიური ჭიათურიდან ჩამოსულმა სტუმრებმა: მაია ტყემალაძემ, პოეტმა იზა ცარციძემ და სხვ. საღამოს ასევე ესწრებოდნენ პოეტის შვილები,  ახლობლები და მეგობრები.

ეთერ სამხარაძე-ჯღამაძე XX საუკუნის II ნახევრის აფხაზეთის ქართული მწერლობის ერთ-ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენელი იყო, შესანიშნავი პოეტი და სანიმუშო პიროვნება, რომელმაც პირველი პოეტური კრებულის გამოქვეყნებისთანავე მიიქცია მკითხველის ყურადღება. მან აფხაზეთის ტრაგედიამდე 20-მდე წიგნის გამოქვეყნება მოასწრო. ეთერ სამხარაძე-ჯღამაძის ლექსები თარგმნილია რუსულ, უკრაინულ, აფხაზურ და სხვა ენებზე. არაერთმა კომპოზიტორმა შექმნა მის 50-მდე ლექსზე საესტრადო, საგუნდო და საბავშვო სიმღერები.

საღამოზე ითქვა, რომ ეთერ სამხარაძე-ჯღამაძისა და მისი ოჯახის ტრაგიკული ისტორია დაუვიწყარია და თვით ჩვენს ქვეყანაში და მის ფარგლებს გარეთაც ბევრმა უნდა იცოდ

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობაში გურამ ყურაშვილის სახელობის აფხაზეთის სახელმწიფო საგუნდო კაპელას წევრებთან და გუნდის სამხატვრო ხელმძღვანელთან შეხვედრა გაიმართა.

ვახტანგ ყოლბაიამ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელმა აფხაზეთის საგუნდო კაპელას ბელგიის სამეფოში, ბრიუსელის წმინდა მიქაელის და გუდულას სახელობის საკათედრო ტაძარში გამართულ კლასიკური მუსიკის საქველმოქმედო კონცერტში მონაწილეობისათვის მადლობა გადაუხადა და წარმატებული გამოსვლა მიულოცა.

შეხვედრას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე ელგუჯა(გია) გვაზავა, აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის მინისტრი დიმიტრი ჯაიანი და აფხაზეთის საგუნდო კაპელას სამხატვრო ხელმძღვანელი ზვიად ბოლქვაძე ესწრებოდნენ.

აფხაზეთის საგუნდო კაპელამ მსოფლიო მნიშვნელობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის დაცვა-შენარჩუნების პროცესში საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობისა და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით მიიღო მონაწილეობა. კონცერტიდან შემოსული თანხა მთლიანად მოხმარდება ბელგიის საკათედრო ტაძრის ისტორიული ვიტრაჟებიდან ერთ-ერთის - „განკითხვის დღის“ რეაბილიტაციას.

ბრიუსელის საკათედრო ტაძარი აშენებულია 1226-1519 წ.წ. და წარმოადგენს გოთიკური ხელოვნების ბრწყინვალე ნიმუშს. საყოველთაოდ ცნობილია მისი ვიტრაჟები, რომლებსაც გამორჩეული ოსტატები XVI-XIX საუკუნეებში ქმნიდნენ.

ვახტანგ ყოლბაიამ თელავის ი. გოგებაშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის IV კურსის სტუდენტს მაია ახალკაციშვილს საქართველოს ეროვნული გმირის ჟიული შარტავას სახელობის სტიპენდიის მინიჭება მიულოცა და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის დიპლომი გადასცა.

ამ ცერემონიალს ასევე ესწრებოდნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრი  დიმიტრი  ჯაიანი  და  თელავის  ი. გოგებაშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორი ირმა შიოშვილი.

მაია ახალკაციშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ნაშრომი აფხაზეთის თემატიკაზეა და მას ასე ჰქვია: „ქართულ-აფხაზური ურთიერთობები და ინტეგრაციის პერსპექტივები“.

აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობამ საქართველოს ეროვნული გმირის ჟიული შარტავას სახელობის სტიპენდია, აფხაზეთის საკითხის პოპულარიზაციის მიზნით, აფხაზეთის თემატიკაზე მომუშავე ბაკალავრიატისა და მაგისტრატურის სტუდენტებისთვის  წლეულს დააწესა. სტიპენდიანტებს სტიპენდია მიეცემათ დანიშვნის დღიდან ყოველთვიურად, ერთი სასწავლო წლის განმავლობაში (ათი თვე).

სოხუმის მოზარდ მაყურებელთა სახელმწიფო თეატრმა „თეთრმა ტალღამ“ მაყურებელს  ძმები გრიმების პიესის მიხედვით დადგმული ერთმოქმედებიანი მუსიკალური სპექტაკლის „ბრემენელი მუსიკოსების“ პრემიერა შესთავაზა. წარმოდგენა ნოდარ დუმბაძის სახელობის მოზარდ მაყურებელთა სახელმწიფო თეატრში გაიმართა.

პრემიერას აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის მთავრობის წევრები და აფხაზეთის მოზარდები დაესწრნენ.

სპექტაკლის ინსცენირების ავტორი და დამდგმელი რეჟისორია გოგა ქაჩიბაია, მხატვარი - მაია სხირტლაძე.

ნიკოლოზ რაჭველმა და ეროვნულმა მუსიკალურმა ცენტრმა თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრში ევგენი მიქელაძის სახელობის საქართველოს ეროვნული სიმფონიური ორკესტრის, გურამ ყურაშვილის სახელობის აფხაზეთის საგუნდო კაპელას და სამების ტაძრის საპატრიარქო გუნდის მონაწილეობით საქველმოქმედო კონცერტი წარმოადგინა. კონცერტი ახალგაზრდა გამოჩენილი მუსიკოსის, ლოტბარისა და მომღერლის ზვიად ბერიაშვილის ოჯახის დასახმარებლად გაიმართა.
კონცერტს დირიჟორი და კომპოზიტორი, აფხაზეთის კაპელას სამხატვრო ხელმძღვანელი ზვიად ბოლქვაძე დირიჟორობდა.

სოლისტები იყვნენ: გიორგი ცაგარელი (ალტი), ქეთევან ქართველიშვილი (სოპრანო), ირინა შერაზადიშვილი (სოპრანო), მაგდა ჭიჭიაშვილი (მეცო სოპრანო), გიორგი შარვაშიძე (ტენორი), გიორგი ბეროშვილი (ტენორი), გიორგი გოდერძიშვილი (ბანი). შესრულდა ფრანც შუბერტის მესა N6 და ზვიად ბოლქვაძის In Memoriam სოლო ალტის, ორკესტრისა და მამაკაცთა გუნდისათვის.

საქველმოქმედო კონცერტს ესწრებოდნენ: აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე ელგუჯა (გია) გვაზავა, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის მინისტრი დიმიტრი ჯაიანი, აფხაზეთის ა/რ უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები, აფხაზეთის ა/რ მთავრობის წევრებიც ესწრებოდნენ.

თბილისში მშენებარე ილორის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარში დაბრძანებული ყოვლადწმინდა ღვთისმშობლის ხატი „ყოველთა მწუხარეთა სიხარული“ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის ხელისუფლების წარმომადგენლებმა  მოილოცეს.

ხატი სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის, უწმინდესისა და უნეტარესის ილია II-ის ლოცვა-კურთხევითა და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის მხარდაჭერით დაიწერა აფხაზეთში 24 წლის წინ განვითარებული ტრაგიკული მოვლენების დროს დაღუპულთა სულების მოხსენიებისა და აფხაზთა და ქართველთა შერიგების მლოცველთათვის.

ღვთისმშობლის სადიდებელი პარაკლისი დეკანოზმა ლევან ჯანაშიამ აღავლინა. წირვას დაესწრნენ აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავამჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია, აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის მინისტრი დიმიტრი ჯაიანი და აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის სხა წევრები.

27 ოქტომბერს აფხაზური ენის დღესთან დაკავშირებით აფხაზეთის საჯარო სკოლებში, სადაც ისწავლება აფხაზური ენა,   ჩატარდა ინტეგრირებული გაკვეთილები თემაზე: „აფხაზური ენა და აფხაზეთის ისტორიული ძეგლები“.

მოსწავლეებმა პედაგოგებთან ერთად ისტორიულ ჭრილში, დისკუსიის ფორმატში, აფხაზურ ენაზე ისაუბრეს აფხაზეთის ღირსშესანიშნაობებზე, კერძოდ, ილორის წმინდა გიორგისა და ბედიის, მოქვისა და ახალი ათონის (ივერიის) ტაძრებზე, დიოსკურიისა და ბზიფის ციხეებზე და, ზოგადად, ქართულ–აფხაზურ ისტორიულ ძეგლებზე, მათ წარსულსა და დღევანდელობაზე.  მოსწავლეებმა  წარმოადგინეს აფხაზური ჩანახატები და წაიკითხეს აფხაზური ლექსები. მათ აფხაზური ენის კარგი ცოდნა გამოამჟღავნეს და ასე, საქმით აღნიშნეს ეს დღე. ბოლოს აფხაზეთში მალე დაბრუნების იმედი და მსგავსი დისკუსიებისა და პრეზენტაციების აფხაზ თანატოლებთან ერთად გამართვის სურვილი გამოთქვეს.

27 ოქტომბერი - აფხაზური ენის დღეა. ენისა, რომელსაც საქართველოს კონსტიტუციით, აფხაზეთის ტერიტორიაზე,  ქართულთან ერთად, მეორე სახელმწიფო ენის სტატუსი აქვს მინიჭებული. ამ დღის აღსანიშნავად აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის სამინისტროსთან არსებულ ვ. არქანიას სახელობის არტ-გალერეაში ნინო მიქიაშვილის წიგნის „მერაბ კოსტავა“ წარდგინება გაიმართა. წიგნი ქართულ და აფხაზურ ენებზეა გამოცემული და ის აფხაზურ ენაზე 2016 წელს  „ქართულ-აფხაზურ ურთიერთობათა ინსტიტუტმა“ თარგმნა.

ნინო მიქიაშვილის წიგნი „მერაბ კოსტავა“ (მეორე გამოცემა) აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის სამინისტროს მხარდაჭერით დაიბეჭდა. წიგნი ბიოგრაფიული ხასიათისაა და მასში   ეროვნული გმირის - მერაბ კოსტავას ცხოვრების (წინაპრები, მოწამეობრივი ცხოვრება, აღსასრული) ამსახველი დოკუმენტური და ფოტო მასალაა წარმოდგენილი. ის თავდაპირველად 2013 წელს დაიბეჭდა ქართულ ენაზე და მისი  წარდგინება 2013 წლის 13 ოქტომბერს ხარაგაულის რაიონის სოფელ ბორითში (იქ, სადაც მერაბ კოსტავა დაიღუპა) შედგა.  

წარდგინებას ესწრებოდა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ვახტანგ ყოლბაია. დამსწრეთ შესავალი სიტყვით მიმართა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრმა დიმიტრი ჯაიანმა. მან აფხაზური ენის დაცვის მნიშვნელობაზე ისაუბრა და დამსწრეთ შეახსენა მერაბ კოსტავას სიტყვები: „ჩვენ მაინც ვიპოვით გზას აფხაზი ხალხის გულებისაკენ!“. საღამო საერთოდაც  ამ სულისკვეთებით წარიმართა.წიგნის ავტორმა ნინო მიქიაშვილმა აღნიშნა: „ამ წიგნის გამოცემით და ამ შეხვედრით გვინდა ვიპოვოთ ჩვენი წილი გზა აფხაზი ხალხის გულებისაკენ“. მერაბ კოსტავას ფასდაუდებელ წვლილზე საქართველოს თავისუფლებისათვის ბრძოლაში ისაუბრეს აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატმა, მხატვარმა ნუგზარ მგალობლიშვილმა, ენათმეცნიერმა ლევან ღვინჯილიამ, პროფესორმა ვახტანგ ძაბირაძემ, პოეტმა ქეთევან შენგელიამ, აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ გია გვაზავამ და სხვ.

დარბაზში საგანგებოდ ამ დღისთვის გამოფენილი იყო აფხაზეთის მხატვრების: ნუგზარ მგალობლიშვილის (მერაბ კოსტავას პორტრეტი), დავით ბაძაღუას, ავთანდილ შენგელიას, ალექსანდრე ხუბუას, ზურაბ ჭედიას, მანონ ბულისკერიას, ელდარ ქავშბაიას, ვალერი ჩარგაზიას, მერაბ ფიფიას ნამუშევრები.

2016 წლის 22 ოქტომბერს ქ. თბილისში, ჭადრაკის სასახლეში აფხაზეთის განათლებისა და კულტურის სამინისტროს სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამსახურის ინიციატივით და საქართველოს ჭადრაკის  ფედერაციის მხარდაჭერით, ჩატარდა აფხაზეთის ღია პირველობა ჭადრაკში (სწრაფი ჭადრაკი). შეჯიბრში  მონაწილეობდნენ დევნილთა კომპაქტურად ჩასახლებულ ადგილებში მცხოვრები მოსწავლეებით დაკომპლექტებული გუნდები, ასევე მოწვეული სპორტსმენები. შეჯიბრს ესწრებოდნენ საქართველოს ჭადრაკის ეროვნული ფედერაციის ვიცე პრეზიდენტი ზურაბ მიქაძე, აფხაზეთის ა/რ განათლებისა და კულტურის მინისტრის მოადგილე როლანდ ნიჟარაძე.

დაძაბულ პაექრობაში გამოვლინდნენ გამარჯვებულები და გოგონებსა და ვაჟებში ადგილები ასე გადანაწილდა:

გოგონებს შორის:  I ადგილი - მარიამ ფარულავა,     II ადგილი - ანა შელია,     III ადგილი -  ელენე შელია;

ვაჟებს შორის: I ადგილი - ილია კავკასიძე,  II ადგილი - საბა შელია,   III ადგილი - ვახო ფერაძე.

შეჯიბრებაში გამარჯვებულ და პრიზიორ სპორტსმენებს გადაეცათ თასები, მედლები  და შესაბამისი ხარისხის დიპლომები.